Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi Misi’de…

Cumhuriyetin yüzüncü yılı ve Bursa Unesco Derneği’nin 25. yılı onuruna açılan müze, Misi Köyü‘nde faaliyet gösterecek.

Düzenlenen programa Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem, Bursa Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ali Mersin, Bursa İl Kültür Turizm Müdürü Kamil Özer ve Bursa Büyükşehir Belediyesi eski dönem başkanı Recep Altepe, İYİ Parti Bursa önceki dönem milletvekili İsmail Tatlıoğlu katıldı.

Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem’in konuşmasından satır başları şöyle;

Biz yıllardır bu bölgede tarihi yapıları restore ederek onlara kimlik kazandırıyoruz. Ciddi kimlikler kazandırdık. Misi sanat evi gibi mekanların yanı sıra müzelerimiz de var. Buna bir yenisi daha ekliyoruz. Sanat köyü misiye yakışacak bir müzeyi daha kazandırıyoruz. Bu müze Bursa’da ilk defa oluyor. Osmanlı’nın ilk başkenti olan Bursa’nın mirasını gelecek nesillere taşıyacak bu müze çok önemli. Buna katkı veren bütün vatandaşlarımıza çok teşekkür ediyorum. Bu müzeden başka Nilüfer’de mübadele evi gibi müzelerimiz var. Çok yakın zamanda sağlık müzesini de açmayı hedefliyoruz.

Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Ali Mersin’in konuşmasından satır başları şöyle;

Somut olmayan kültürel mirası insanlığın kuşaktan kuşağa aktardığı ortak bellek olarak anlatmak mümkündür. Festivaller, halk bilgisi, el sanatları geleneği somut olmayan kültürel mirasın parçalarıdır. Gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayan en önemli kurumlardan biri de müzelerdir. Çocukların zihinsel gelişimine katkı sağlaması büyük önem taşıyor. Emeği geçenleri tebrik ediyor, çalışmanın amacına ulaşmasını diliyorum.

Bursa İl Kültür Turizm Müdürü Kamil Özer’in konuşmasından satır başları şöyle;

Alanın ve konunun özetini başkanımız yaptı. Şu anda açmış olduğumuz müze 23. Özel müze. Yolda olan müzeler de var. Arkeoloji müzesi gibi bakanlığımıza bağlı çok önemli müzelerimiz var. 2024 yılında Bursa inşallah yeni bir ünvan kazanmış olacak. 2024 yılı içerisinde de dünyanın en önemli turizm köylerinden biri de Cumalıkızık olacak. Misi ve Gölyazı’yı da dünyanın en iyi köyleri olması için çalışacağız. Burada emeği geçen herkese çok teşekkür ederim. Güzel bir eser kazandırıldı. Sizlerin desteği ile Bursa, kültürler mirası turizmle birleştirirek önemli adımlar atıyor.

Bursa Unesco Derneği Yönetim Kurulu Başkanı İlker Özaslan’ın konuşmasından satır başları şöyle;

UNESCO’nun 2003 de yürürlüğe aldığı ve Ülkemizin 2006 ‘da taraf olduğu, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’ne göre;

Somut olmayan kültürel miras; toplulukların, grupların, bazen bireylerin kültürel mirasları olarak tanımladıkları, uygulamaları, temsilleri, anlatımları, bilgileri ve becerileri ile bunlarla ilgili araç gereç ve kültürel mekânlarında içinde bulunduğu unsurlar şeklinde tanımlanır.

Somut olmayan kültürel miras bir anlamda insanlığın kuşaktan kuşağa aktardığı, aktararak yaşattığı, ortak belleğidir. SOKÜM beş ana başlıkta derleniyor.

1- Sözlü anlatımlar ve sözlü gelenekler,

2- Gösteri sanatları,

3- Toplumsal uygulamalar, ritüeller ve festivaller,

4- Halk bilgisi, evren ve doğa ile ilgili uygulamalar

5- El sanatları geleneğidir.

Kültür, bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği tüm somut ve somut olmayan değerlerdir. Bu değerler nesilden nesile aktarılarak birikir. Ortaya çıkan değerler yöresel kültürü, bölgesel kültürü ve nihayetinde ulusal kültürü oluşturur. Söz konusu kültürel birikimin korunması, tanıtılması, yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayan en önemli kurumlardan biri de müzelerdir. Böylelikle müzelerin toplumu ortak bir paydaya toplayan ve kültürel birlikteliği sağlayan mekânlar olma yönü ortaya çıkmaktadır. Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM),

Müzeleri: Toplum adına eserlerin korunduğu, Kültür örnekleri ve eserlerin geleceğe taşınmasının teminatı, katılımcı, şeffaf ve her kesime değer veren, geçmiş ve geleceği değerlendiren ve bu yönde aktif   çalışan, “Müzeyi toplumun ve toplumun gelişiminin hizmetinde, halka açık, eğitim ve inceleme amacı için çevresini ve insanlığın somut ve somut olmayan kültürel mirasını toplayan, koruyan, araştıran, paylaşan ve sergileyen, kâr amacı gütmeyen, sürekliliği olan bir kurum” olarak tanımlıyor. SOKÜM müzeleri; halkın somut olmayan kültürel miraslarını tanıtmak, yaşatmak ve gelecek kuşaklara aktarmak amacı ile kurulan kurumlardan biridir. SOKÜM müzelerinin topluluk katılımına ve deneyime öncelik verdiği, sergileme özellikleriyle diğer müze türlerinden ayrıldığı ve uygulama açısından somut olmayan kültürel mirasın yaşatılarak korunmasına katkı sağladığı bilinmektedir. SOKÜM müzeleri sadece eser izlenen yerler değil, toplumu birleştiren ve çeşitli kültürel etkinliklerin gerçekleştiği, pasif öğrenmeden çıkarak aktif öğrenme şeklinin tercih edildiği, uygulamaların yapıldığı yerlerdir. Bu müzelerde eğitim ve öğrenme Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamları kapsamında değerlendirilmektedir. Bursa SOKÜM Müzemizde Somut olmayan kültürel mirasın beş alanını da kapsayan  bölümler bulunmaktadır. Müzemizde, canlı performanslar, atölye çalışmaları, eğitim programları ve uygulamalı örnekler kullanarak somut olmayan kültürel mirasın canlı bir şekilde yaşatılması amaçlanmaktadır.

Ayrıca toplumda Somut olmayan kültürel mirasın korunması konusunda farkındalık yaratmak, kültür mirası taşıyıcıları ile gençleri ve çocukları buluşturmayı ve böylece kuşaklararası aktarımı desteklemeyi hedeflemekteyiz. Bu açıdan bağlamsal bir sunum ile ziyaretçilerin müzedeki bütün süreçlere katılması ve Somut olmayan kültürel mirasın farklı unsurlarını uygulamalı şekilde deneyimlemesi sağlanacaktır.
Müzemizde, Somut olmayan kültürel mirasın beş başlığıyla uyumlu olarak Ihlamur baskı, Ebru sanatı , Çini ,İpek dokuma, Ahşap Oyuncak, Ahşap baston, Ahşap Gramafon yapımı, İğne oyası, koza işleme takı yapımı, sepet yapımı gibi el sanatları uygulamalarının gerçekleştirildiği Çok Amaçlı Atölye; 

Karagöz- Hacivat ve kukla gösterimlerinin yapıldığı Gösteri Sanatları Atölyesi

Halk mutfağı geleneklerinin uygulandığı mutfak.

Sözlü kültürün hikâyeleriyle birlikte aktarıldığı  ve geleneksel sohbet  toplantılarının gerçekleştirildiği Muhabbet Odası

insan yaşamındaki doğum,nişan, evlilik, sünnet, askerlik gibi geçiş dönemlerinin uygulamalı olarak aktarıldığı Yaşam Kültürü Odası

Anadolu masallarının, Nasreddin hoca ve Temel başta olmak üzere fıkraların anlatıldığı ve katılımcıların da kendi masallarını ,fıkralarını anlattığı  Masal Odası

Ayrıca müzenin bahçesinde halk takvimi, halk mutfağı, halk hekimliği ile ilgili uygulamaların anlatıldığı, Geleneksel kutlamaların ve geleneksel çocuk oyunlarının katılımlı bir şekilde gerçekleştiği bölümler bulunmaktadır. Bu bölümler hikâyeleri ile birlikte aktarılacak ve çeşitli canlandırmalarla ziyaretçilere sunulacaktır.

Müzemizin temel hedef kitlelerinden birisi ilköğretim öğrenci grupları olacaktır. Özellikle bu hedef kitleye yönelik uygulamalara ağırlık verilecektir. Ayrıca müzede kültürel miras eğitiminin yanı sıra, çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlayacak uygulama ve atölye çalışmalarına da yer verilecektir..

Türkiye deki SOKÜM Müzeleri: 

2005 de ilk SOKÜM müzesi Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Uygulama ve Araştırma Merkezine kurulmuştur.

2013 yılında Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi 2005 de kurulan ilk müzeyi bünyesine alarak ziyarete açılmıştır.

3-  Kahramanmaraş Dulkadiroğlu Belediyesi Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi (2019)da kurulmuştur. (Son Depremde hasar görmüş şu an kapalıdır.)
Somut Olmayan Kültürel Mirasla İlişkili Müzeler:

1-Ank./Beypazarı Yaşayan Müze (2007),

2-Ordu /Ünye Yaşayan Kültürel Miras Müzesi (2013),

3-Bursa Yaşam Kültürü Müzesi (2018),  

4- Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Kapadokya Yaşayan Miras Müzesi (2019),

5- Sinop /Boyabat Yaşayan Kültürel Miras Müzesi (2020)’dir.

2023 itibariyle, Dünyada 140 ülkede  677  Soküm var. Çin 43, Fransa 26, Türkiye 25, İspanya 23 , Japonya 22, Kore 22  mirasa sahiptir.

Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanterimizde ise 326 genel unsurumuz bulunmaktadır.

Bursa Soküm Müzesi Bursa’nın 23. Müzesi, Türkiye’de kurulan 4.Soküm müzesidir. Faal olan 2.SOKÜM Müzesidir. Diğer Soküm Müzelerimize göre bazı özelliklere sahiptir.

1-Kapalı ve açık alan büyüklüğü bakımından Ülkemizin en büyük SOKÜM müzesidir.

2-Müzemizde SOKÜM’ın 5 Alanında 10 ayrı faaliyet uygulanmaktadır.

3-Kültürel Miras taşıyıcı sayısı bakımından ülkemizin en zengin SOKÜM  Müzesidir.

4-SOKÜM müzeleri ve Bursa’mızdaki 23 müze içersinde ilk defa bir STK tarafından kendi üyeleri ile imece usulüyle kurulan bir müze’dir.

5.000 yıla dayanan Türk kültürünün, Anadoluda yaşamış medeniyetlerin, Osmanlı İmparatorluğumuzun geniş coğrafyalardan taşıdığı kültürler ile birleşmesiyle bugüne aktarılan çok zengin ve değerli kültür mirasımızın korunmasına ve geleceğe aktarılmasına hizmet edecek Müzemizin Misi Köyümüze, Bursa’mıza ve ülkemize hayırlı olmasını diliyorum.